Trafikte eğitim

Trafik: Yayaların, araçların ve diğer canlıların kara yolu üzerindeki hal ve hareketlerine denir. Tanımdan da anlaşılacağı gibi trafik içinde farklı unsurları (insan, diğer canlılar, araç, yol) barındıran bir ortamdır. Trafik sisteminin parçaları (unsurları) yukarıdaki şekildeki gibidir.

Yukarıdaki trafik sistem şeması dikkatli incelendiğinde en önemli unsurun doğrudan veya dolaylı olarak insan unsuru olduğu görülecektir. Zira iklim koşulları dışında trafik sisteminin en önemli unsuru insandır.

Yolları yapan, araçları yapan, yapılan araçları kullanan ve sistem güvenliğini denetleyen hep insan unsurudur. En önemli parçası insan olan bir sistemde de hata oranı yani karşılaşılabilecek risk oranı hiçbir zaman sıfır olmayacaktır. Bunları yapacağımız direksiyon dersi çalışmalarımızda titizlikle işleyeceğiz.

Türkiye de yaklaşık 65 bin kilometre uzunluğundaki kara yollarında meydana gelen ve her yıl binlerce kişinin ölümüne ve yaralanmasına yol açan trafik kazalarına neden olan unsurların başında yukarıda da bahsedildiği gibi insan faktörü gelmektedir.

İnsan, trafikte yaya, sürücü ve yolcu olarak bulunmakta; bu üç konumda hem tehlike oluşturmakta hem de tehlikelere maruz kalmaktadır. Trafikte insan faktöründen kaynaklı tehlikeler arasında, sürücülük becerilerindeki eksiklik ön sıralarda yer almakta; özellikle hava ve yol koşullarının uygun olmadığı durumlarla, sürücülük becerilerindeki eksiklikler bir araya geldiğinde trafik ortamında ciddi tehlikeler yaşanabilmektedir.

Her ne kadar, trafikteki tehlike durumlarında insan baş rolü oynasa da, alt yapı sorunları, kara nokta diye tabir edilen trafik kazasının yoğun olduğu yol kesimleri gibi trafikte tehlike oluşturabilecek diğer faktörlerin varlığının da unutulmaması gerekmektedir. Trafikte yol yapımındaki alt yapı kaynaklı tehlikelerle karşılaşılabileceği gibi, yola trafiği tehlikeye düşürecek şekilde malzeme bırakılması, hayvan sürülerine dikkat edilmemesi, aracın bakımının yapılmaması, trafik kurallarını ihlal ederek araç kullanılması, toplu taşıma araçları içerisinde veya sürücünün yanında dikkat dağıtıcı hareketlerde bulunulması,araç camından bazı maddelerin atılması, uygun olmayan noktalardan karşıdan karşıya geçilmesi gibi insandan kaynaklanan çok sayıda tehlike ile karşılaşma ihtimalinin hiçbir zaman göz ardı edilmemesi gerekir. Trafikteki tehlikelerden zarar görmeden, başkalarına zarar vermeden kurtulması gereken sürücülerin tehlikelere karşı kazanılan doğru davranışları, deneyim kazandıkça uygulamada otomatik davranışlara dönüşerek, bir anlamda refleks hareketler ya da psiko motor hareketlere dönüşür. Bir sürücünün, çevresindeki sürücülere bakarak edindiği ve doğru olduğuna inandığı yanlış sürücü davranışlarını bilimsel ve akademik bilgilerle karşılaştırarak olumlu davranışlarla değiştirmemesi halinde bir kaza ile karşılaşması muhakkaktır. Çoğu zaman sürücüler, hatalı araç kullanmaları sonucunda karşılaşabilecekleri kaza ihtimalini hiç akıllarına getirmeyerek hareket ederler ve bir kaza ile karşılaştıklarında, neden kendi başlarına geldiğini sorgularlar. Kendi kusurlu davranışlarından çok diğer sürücü ve çevresel kusurları öne çıkarma gayretine girerler. Doğru olan hatayı tespit edip eksikliklerimizi tamamlamaya yönelik gayret içinde olmaktır. Yapacağımız direksiyon dersi çalışmaları ile deneyiminizi kesinlikle arttıracaksınız.

Trafik sisteminde tüm yol kullanıcılar riskin her zaman, her yerde olabileceği gerçeğini kabul ederlerse, trafik kurallarının ne kadar önemli kurallar olduğunu daha iyi anlayacaklardır. Doğru uygulanan her trafik kuralı riski azaltacaktır. Trafik sisteminde hata oranının sıfır olamayacağı, tüm dünya ülkelerinin kabul ettiği Trafik Güvenliğinin 4E Faktörü şemasında da görülebilir.
Trafik güvenliğinin 4E faktörü şemasının kısaca açılımı
• 1- Önce insanları bilinçlendirmek için Trafik Güvenliği Eğitimi verilmeli,
• 2- Altyapı ve yollarla, bakımlı taşıtlarla bu eğitim desteklenmeli,
• 3- Etkili, devamlı ve yaygın bir şekilde denetim yapılmalı, yasal düzenleme yapılmalı,
• 4- Trafik kazasına karışan insanlara en kısa sürede ve uygun donanıma sahip sağlık personeli ile ilk yardım hizmeti verilmelidir. Bu şemada da görüleceği gibi trafik sisteminde risk azaltılabilir ama sıfırlanamaz bir gerçektir. Tüm yol kullanıcılar bu gerçek ışığında, trafikte yapacağı tüm davranışları şu iki amaç doğrultusunda ayarlamaları risk oranını azaltacaktır.
Hem kendi güvenliğin hem de sistem güvenliği için trafik kurallarını direksiyon eğitimi alarak öğren ve doğru bir şekilde uygula. Sistemde senin dışındaki unsurlardan, parçalardan kaynaklanabilecek tehlikelere karşı da kuralları tedbir alarak uygula.

YOL KULLANICILARINA KARŞI DAVRANIŞLARIMIZ

] Başta Şehiriçi Geçişleri Olmak Üzere Yaya, Bisiklet, Mobilet ve Motosikletlerin Yoğunlaştığı Kesimlerde Hız Azaltılmalı
] Yol Kenarlarında Beklemekte veya Yürümekte Olan Çocukların Aniden Yola Çıkabileceklerini Hesaba Katmalısınız
] Okul ve Yaya Geçitlerine Yaklaşırken Asla Önünüzdeki Aracı Geçmeyin Hızınızı Düşürün
] Çocukların Algılama ve Muhakeme Yeteneği Azdır
] Hız ve Mesafe Tahminleri Gelişmemiştir

Unutmayalım!
] Diğer Taşıtlar Sizinkinden Küçük Olabilir Ancak İçindekiler Sizin kadar!

AŞIRI YÜKLEME
Azami Ağırlık ve Azami Toplam Ağırlıklar

Tahriksiz Tek Dingil için 10 Ton,
Tahrikli Tek Dingil için 11.5 Ton

2.Dingilli 1 Aks grubu için: 1 m ise 11,5 ton
1-1,3 m ise 16 Ton
1,3-1,8 m ise 18 Ton

18 Ton 3 Dingilli Motorlu araç gurubu için; 1,3 m ise 21 Ton

1,3-1,4 m ise 24 Ton

MERKEZKAÇ KUVVETİ

] Bir Virajdaki Araca Etkiyen Merkezkaç Kuvveti Hızın Karesi Kadar Artar
] Hızınızı 2 Kat Artırırsanız Virajdaki Merkezkaç Kuvveti 4 Kat Artar
] Hızınızı 3 Kat Artırırsanız Bu Kuvvet 9 Kat Artar

VİRAJLARDA YOL DIŞINA ÇIKMAMAK İÇİN

] Yüklemeyi
] Yük Dağılımını
] Yük Emniyetini Sürekli Kontrol Edin

AŞIRI YÜKLEMENİN RİSKLERİ NELERDİR

] Bir Kamyona Yasal Taşıma Sınırının % 10’u oranında Fazla Yük Alınması, Yakıt Sarfiyatını % 6 Oranında Artırmaktadır
] Yani 10 Tonluk Kamyona 11 Ton Yük Alırsanız, 50 Lt.de 3 Lt. Fazla Yakıt Harcarsınız
Lastikler Çabuk Yıpranır
] Makas ve Amortisörler Sistemleri Zarar Görür
] Aktarma Organları Hasarlanır
] Fren Sistemleri Arızalanır
] Aracın Ekonomik Ömrü Kısalır
] Trafiğe Olan Konsantrasyonu Bozar
] Çıkış Eğimli Yollarda Hızın Düşmesi Dikkatini Dağıtır
] Düşük Hızda Sollama Mesafesi Uzar
] Sollama Mesafesinin Uzaması Taşıt Trafiğini Durma Noktasına Getirir

İNİŞ EĞİLİMLİ YOLLARDA

] İniş Eğiminin Uzunluğu Taşıta Etkiyen Hızlandırıcı Kuvvetin Artmasına Neden Olur
] Hızlandırıcı Kuvvet Tekerleklerin Dönmesi ve Karşıdan Etkiyen Hava Direncinden Fazla ise Motor ve Servis Frenleri Kullanılmalıdır
] Yokuşa Çıkılan Vitesle İnilmelidir
 

ÖN TEKERLEKLERİN BLOKE OLMASI

] Ön Tekerlekler Bloke Olup Kaymaya Başlamış İse Araç Tekerleklerinin Kilitlenmesinden Önceki Doğrultuya Yönelir
] Kaymanın Başlamasıyla Ayağınızı Frenden Hafifçe Kaldırarak Tekerlekler Üzerindeki Basıncı Azaltın
] Azalan Basınçla Birlikte Tekerlekler Tekrar Dönmeye Başlayınca Direksiyonu Çevirin

ARKA TEKERLEKLERİN BLOKE OLMASI

] Arka Tekerlerin Bloke Olması Aracı Savurur
] Savrulmayla Birlikte Ortaya Çıkan Yanal Kuvvetler Aracı İstem Dışı Döndürür
] Çoğu Zaman Araç Geldiği İstikamete Döner

HAREKET HALİNDEKİ TAŞITA ETKİYEN HAVA DİRENCİ

] Aracın Aerodinamik Yapısına
] Araçların Boyutlarına
] Aracın Hızına Bağlı Olarak Değişir

BİR VİRAJA NASIL GİRMELİSİNİZ?

Doğru Pozisyon
] Virajlarda Direksiyon Sert, Ani ve Çok Çevrilmemelidir
] Yakın İlerisi Görülen virajlarda Sağa Dönüşlerde Orta Şeride Yakın Sürülmemelidir
] Yakın ilerisi Görülmeyen Virajlara Girerken Sürme Şeridinizi İhlal Etmemeli ve En Sağa Yaklaşarak Girilmeli
Doğru Hız
] Viraja Giriş Hızının Hayati Önemi Vardır
] Viraja Giriş Hızı, Virajın Keskinliği Ters Orantılıdır
] Viraj Keskin ise Hız Düşürülmelidir
Hız Uygun Vites
] Viraja Hızı Uygun Vitesle Girilmeli
] Zorunlu Olmadıkça Virajda Vites Değiştirilmemeli Aksi
] Taktirde Tek Elle Direksiyonu Hem Kavramak Hem Döndürmek Mümkün olmayacaktır

Viraj İçinde
] Fren Uygulanmalı.
] Yol Yüzeyindeki Kar, Buz, Mıcır ve Su Kaydırıcı Özelliklerdir.
] Virajın Bizzat Kendisi Kayma Nedenidir.
] Fren Yapılması Tekerleklerin Kaymasını Teşvik eder.
] Virajlarda Asla Sollama Yapılmamalı.
] Sollama İçin Gerek Duyulan Enine Alan, Geçilen Sürücünün Olası Hareketleriyle Daralır.

GÜVENLİ SÜRÜŞ TEKNİKLERİ VE KAZANÇLARINIZ

] Viraja Girerken Yavaşlayın.
] Uygun Hız ve Vitesi Seçin.
] Viraj Alırken Oturma Pozisyonunuzu Değiştirmeyin.
] Direksiyonu Kavrayın Hiçbir Biçimde Direksiyonunuzu Tek Elle ya da 9’u 15 Geçe Pozisyonu Dışında Tutmayın.
] Görmediğiniz Yerde, Sizi Neyin Beklediğini Bilemezsiniz.
] Özellikle Dar Dönüşlerde, Virajlarda Görüşünüz Kısıtlanmaktadır.
] Hızınızın Doğru Seçilmesi Şeridinizi Korumak ve Daha Dikkatli Davranmak Çok Önemlidir.
] Yakın İlerisi Görülmeyen Virajlara Dar Açıyla Girmeliyiz, Olabildiğince Sağ Kenar Çizgisine Yaklaşmalıyız.

Viraj alırken etkileyen kuvvetler

VİRAJ ALIRKEN ETKİLEYEN KUVVETLER

] Merkezkaç Kuvveti Nedir?
] Dönüş Sırasında Araca Etkiyen Kuvvete Denir
] Bu Kuvvet Aracın Takla Atmasına, Savrulmasına Neden Olur

Virajdaki Tehlikeler
] Hız
] Viraj Sertliği, Kesinliğidir
“Yolda Yanlış Devir Vardı. Beni Yol Dışına Attı”

Oysa :
] Viraja Giriş Hızınız, Bu Yol Tipi İçin Uygun Görülen Yasal Sınırlar İçinde Değildi
] Sert Manevra Yaptınız
] Sert Frenlediniz
] Direksiyonu Ani Çevirdiniz
] Şehir içi Yollarda Devir Uygulanmaz

Çünkü, Şehir içlerinde Çok Düşük Hızlarda, Araç Kullanılması ve Kavşaklarda Yavaşlayarak Dönüş Yapılması İstenir

 

KAYMA RİSKİNİN OLDUĞU YÜZEYLER

] Yağmurdan Hemen Sonra Toz Yaprak Gibi Birikintilerin Lastiklerin Kaymasını Kolaylaştırması
Hava Sıcaklıklarının Ani Düşmesi ve Sıfır Derece Düzeyine İnmesiyle Gizli Buzlanmanın Oluşması
Köprü ve Viyadüklü Kesimler
] Gevşek Malzemeli, Mıcırlı Yüzeyler

TEHLİKELİ YÜZEYLER

] Metal Yüzeyler
] Rögar Kapakları
] Çukur, Teker İzi ve Bunların Su ve Yağla Dolması
] Taksi ve Otobüs Duraklarındaki Yağ

] Yeni Döşenmiş Asfalt Yol Tabakası İle Mevcut Asfaltın Aşırı Sıcaklar Altında Erimesi

KAYMA NEDENLERİ

] Aşırı Hız
] Hızınızı Azaltarak Kayma Riskini En Aza İndirilebilirsiniz
] Sert Direksiyon Kırmalar
] Virajlara Girerken Doğru Araç Pozisyonu ve Direksiyon  Tutuşuyla Kayma Riski azaltılmalıdır
Aşırı Hızla Birlikte Sert İvmelenme :
]Aşırı Hızla birlikte Aracınızın Ani Bir Şekilde İvmelenmesi Tipik Bir Kayma Nedenidir.

Frene Aşırı Basma ve Ani Fren:
] Uygun Hızlar Kullanılmaz ve Riskler Önceden Tahmin Edilmezse Ani Fren Kaçınılmaz Olur.

] Frene Aşırı Basma ve Ani Fren Kayma Nedenidir.

ARKA TEKERLEK KAYMASI
] Ayağınızı Gaz Pedalından Çekerek Nedeni Ortadan Kaldırmaya Çalışın. Aynı Anda Ön Tekerlekleri Kayma Yönünde Çevirin
] Denge tekrar Kazanıldığında Gidiş Yönünüze Yumuşak Bir Yönlenme (Direksiyon Hareketi) ve Yumuşak Bir Şekilde Hızlanma Mümkün Olabilir
] Uzatılmış Direksiyon Hareketlerinden Kaçının
ÖN TEKERLEK KAYMASI
] Ayağınızı Gaz Pedalından Çekin
] Direksiyonu Kaymadan Önceki Yönde Sabit Tutmaya Çalışın
] Ön Tekerlek Kaymaya Devam Ediyorsa Frene Yumuşakça Dokunun ve Hızın İstenen Düzeye İnmesini Sağlayın
DÖRT TEKERLEK KAYMASI
] Ayağınızı Fren Pedalından Çekin
] Daha Sonra Tekrar ve Hafifçe Basın
] Tekerlekler Kaymaya Başlayıncaya Kadar Frenlemeye Devam Edin
] Gerekiyorsa Bu Hareket Dizisini Sürdürün ..

ALKOLÜN ETKİLERİ
] Uyarıcı Etkiler
] Uyuşturucu Etkiler

UYUŞTURUCU MADDELER VE BAZI İLAÇLARIN ETKİLERİ ETKİLER ;
] Dengesiz ve Beklenmedik Davranışlar
] Dikkati Bir Noktada Toplayamama
] Uyuşukluk, Bilinç Kaybı
] Algılama Bozuklulukları
] Uyarılara Gereken Tepkileri Verememe